Box 3: hoeveel belasting betaal jij?

Ooit was de box 3-heffing een vast percentage van het vermogen. Maar door de jaren heen is er flink gesleuteld aan de vermogensbox. Weet jij hoeveel belasting je betaalt in box 3? Bereken het snel en simpel met onze handige calculator!

In box 3 betaal je in principe belasting over een forfaitair rendement. Dat forfaitaire rendement kan sterk afwijken van het werkelijke rendement. Dat komt vooral doordat er met slechts 3 vermogenscategorieën wordt gewerkt, namelijk spaargeld, overig vermogen en schulden. Weliswaar kun je ook kiezen voor heffing over het werkelijke rendement, maar dan moet je wel zelf bewijzen dat dit lager is dan het forfaitaire rendement. Wat betekent die vermogensindeling nu concreet voor de belasting die je in box 3 moet betalen?

Vermogen

Het box 3-vermogen bestaat uit de waarde van je bezittingen (maar niet je juwelen, je auto of je meubels, om maar eens wat te noemen) minus je schulden, voor zover die bezittingen en schulden niet in box 1 (inkomen uit werk en woning) of box 2 (inkomen uit aanmerkelijk belang) vallen. Het gaat om:

• spaargeld

Hierbij moet je denken aan betaalrekeningen, spaarrekeningen en deposito’s.

• overig vermogen

Hieronder valt al het andere, zoals beleggingen, onroerend goed (met uitzondering van je hoofdverblijf) en vorderingen (bijvoorbeeld de familiebanklening aan je kinderen).

• schulden

Schulden kun je aftrekken van je box 3-vermogen, met inachtneming van een drempel van €3.800 (bedrag 2025, het dubbele voor fiscaal partners) voor alle box 3-schulden samen. Belastingschulden tellen niet mee, met uitzondering van erfbelastingschulden. Eigenwoningleningen waarvan de rente aftrekbaar is in box 1, tellen ook niet mee als box 3-schuld. Vermogen van minderjarige kinderen wordt bij dat van de ouders opgeteld.

Box 3-calculator

In 2025 is het heffingsvrije vermogen €57.684 (€115.368 voor fiscaal partners). Voor 2026 gaat dat bedrag omlaag naar €51.396 (€102.792 voor fiscaal partners). Je betaalt geen belasting in box 3, als je minder box 3-vermogen hebt dan het heffingsvrije vermogen. Heb je meer vermogen? Dan betaal je boven het heffingsvrije bedrag 36% belasting over een forfaitair rendement of, als dat gunstiger voor je is, over het werkelijke rendement. 

Met onze box 3-calculator kun je voor 2024, 2025 en 2026 snel en simpel uitrekenen hoeveel belasting je betaalt in box 3 bij heffing over het forfaitaire rendement. Voor 2025 en 2026 gaat het om een schatting. Het forfaitaire rendement voor spaargeld en schulden wordt namelijk pas na afloop van 2025 vastgesteld. Het forfaitair rendement voor overig vermogen is voor 2025 al wel bekend en bedraagt 5,88%. 

In de voorlopige aanslag over 2025 wordt voor spaargeld een forfaitair rendement gehanteerd van 1,44% en voor schulden van 2,62%. Dat zijn de percentages van juli 2024. In de definitieve aanslag 2025 zal worden uitgegaan van het gemiddelde in 2025. Onze box 3-calculator rekent daarom met recentere cijfers dan die van de voorlopige aanslag 2025.

Ook houdt de calculator rekening met de verwachte verhoging van het forfaitaire rendement voor overig vermogen per 2026 met 1,78%. Die verhoging is voorgesteld om de €2,55 miljard te compenseren die uitstel van het nieuwe box 3-stelsel naar 2028 kost. Door die verhoging moeten beleggers rekening houden met een forfaitair rendement van 7,78% in 2026!

Bij een fictief rendement van 7,78% wordt het nóg belangrijker om naar je beleggingen te kijken

De verschillen

Heb je meer box 3-vermogen dan het heffingsvrije vermogen? Dan maakt het nogal uit hoe dat vermogen is samengesteld voor de vraag hoeveel belasting je betaalt. In het kader ‘Hoeveel betaal jij?’ laten we zien wat iemand met €400.000 aan vermogen moet betalen in verschillende situaties. Iemand met overig vermogen betaalt veel meer belasting dan iemand met spaargeld, zo laat het kader zien. Maar normaal gesproken, haalt die ook meer rendement. Ga dus niet vanwege de box 3-heffing al je vermogen omzetten in spaargeld. Wel is het verstandig om te bedenken dat je over laagrenderend overig vermogen relatief veel belasting in box 3 betaalt. Overweeg dan om meer te sparen en minder laagrenderend te beleggen.

En verder zien we dat mensen met overig vermogen in 2025 iets minder belasting betalen dan in 2024. Dat komt doordat het forfaitaire rendement is gedaald van 6,04% naar 5,88%. Per 2026 neemt de heffing echter flink toe door de verhoging van het forfait naar circa 7,78% en de verlaging van de vrijstelling. Bij €400.000 belegd vermogen gaat het om circa €2.300 extra belasting in box 3 voor fiscaal partners (€2.500 als je geen fiscaal partner hebt). Het staat overigens nog niet vast dat deze verhoging doorgaat.

Werkelijk rendement

Je werkelijke rendement kan flink afwijken van het forfaitaire rendement. Schrik je van de belastingheffing op overig vermogen, zeker nu je de afgelopen tijd flinke koersdalingen hebt gezien op de beurzen? Of omdat je geld hebt uitgeleend aan je kinderen tegen een veel lagere rente? Vergeet dan niet dat je de Belastingdienst ook mag vragen om een heffing over het werkelijke rendement. Dat kan overigens alleen als het werkelijke rendement van je totale box 3-vermogen lager is dan het forfaitaire rendement.

Voor de jaren tot en met 2024 komt daarvoor deze zomer nog een apart formulier ‘Opgaaf werkelijk rendement’ beschikbaar. Vanaf 2025 kun je je werkelijke rendement waarschijnlijk doorgeven via de aangifte inkomstenbelasting. Er is dus nog niet direct een man over boord als je die 7,78%% in 2026 of 5,88% in 2025 niet haalt. Wie op zijn totale box 3-vermogen geen of een negatief rendement maakt, hoeft helemaal geen belasting in box 3 te betalen.

TIP: Bewaar alle gegevens die relevant zijn voor het bepalen van je werkelijke rendement goed, zie de ‘Checklist Werkelijk rendement box 3’. 

Hoeveel betaal jij?

We berekenden hoeveel belasting fiscaal partners in box 3 betalen als zij samen €400.000 aan box 3-vermogen hebben: 

• Situatie I €400.000 spaargeld
• Situatie II €400.000 overig vermogen
• Situatie III €250.000 spaargeld, €250.000 overig vermogen en €100.000 schulden

Uiteraard houden we rekening met het heffingsvrije vermogen.

Met onze handige ‘Box 3-calculator’ kun je snel en simpel zelf berekenen wat jij betaalt.