Kom in actie tegen te hoge belastingrente!

De afgelopen jaren steeg de belastingrente flink. Kortgeleden bepaalde een rechter dat die rente veel te hoog is. In dit artikel vertelt Nanda Verhoeven over de mogelijkheden om die hoge belastingrente te verlagen.

Als je van de Belastingdienst een voorlopige of definitieve aanslag ontvangt met daarop een te betalen bedrag, kan het maar zo zijn dat je daarover belastingrente moet betalen. Het valt misschien niet op, maar de hoogte van de belastingrente is de afgelopen jaren enorm omhooggeschoten: je betaalt maar liefst 10% belastingrente voor de vennootschapsbelasting en 7,5% voor de andere belastingen zoals de inkomstenbelasting en erfbelasting. Het is de vraag of dit eigenlijk wel is toegestaan. 
In dit artikel vertel ik wat belastingrente is, wat er speelt waardoor de aandacht voor de belastingrente nu zo toegenomen is, wat je kunt doen tegen die hoge rente en tot slot ook hoe je belastingrente in het vervolg zoveel mogelijk kunt voorkomen. 

Wat is belastingrente?

Belastingrente is de rente die je aan de Belastingdienst moet vergoeden als je op een (voorlopige) aanslag belasting moet bijbetalen en de Belastingdienst de aanslag niet op tijd kon vaststellen. Als je voor een bepaalde datum aangifte doet, of op tijd een voorlopige aanslag aanvraagt, kun je belastingrente zoveel mogelijk beperken of zelfs voorkomen. Meer hierover lees je bij Hoe voorkom je belastingrente? 
Het kan ook voorkomen dat je belastingrente ontvangt van de Belastingdienst, al gebeurt dit bij de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting slechts zelden. Je krijgt alleen belastingrente als je belasting terugkrijgt van de Belastingdienst, jouw aangifte daarbij zonder aanpassingen wordt gevolgd en zij er ook nog eens te lang over doen om de aanslag op te leggen. 

Belastingrente onder vuur

De wetgever mag de regels over het opleggen van belastingrente zelf bepalen. De wetgever heeft hierin veel ruimte. Maar sinds het zogenoemde Kerstarrest weten we maar al te goed dat die ruimte niet onbeperkt is. De Hoge Raad heeft toen namelijk geoordeeld dat de box 3-wetgeving in strijd was met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), en dat de mensen die bezwaar hadden gemaakt, rechtsherstel moesten krijgen. 
De kans is aanwezig dat ook de regels over de belastingrente in strijd zijn met het EVRM. Er zijn de afgelopen jaren al meerdere uitspraken van rechtbanken en gerechtshoven geweest, met telkens het oordeel dat er geen sprake is van strijd met het EVRM. Maar de Hoge Raad kan, net als in het Kerstarrest, best eens tegenovergesteld beslissen. 
Sinds oktober 2020 hebben rechters bovendien meer mogelijkheden om de regels over de belastingrente te beoordelen. Zo kunnen zij ook toetsen of de belastingrente voldoet aan het evenredigheidsbeginsel. Dit beginsel houdt in dat een regel van de overheid eerlijk én redelijk moet zijn. Rechtbank Noord-Nederland maakte begin november 2024 gebruik van deze nieuwe mogelijkheid en kwam daarbij tot het oordeel dat voor de vennootschapsbelasting de belastingrente van 8% in strijd is met dit evenredigheidsbeginsel (ECLI:NL:RBNNE:2024:4361 op rechtspraak.nl). De rechtbank geeft daarbij aan dat de nadelige gevolgen voor vennootschapsbelastingplichtigen duidelijk zijn. Een minimumpercentage van 8% is al fors, en het is ook nog eens het dubbele van wat toentertijd voor andere belastingen werd gerekend. Daarnaast is het doel van de belastingrente onduidelijk en zwak. En dan te bedenken dat we in 2024 een belastingrente kennen van maar liefst 10%!
De belastingplichtige had in deze zaak met de Belastingdienst afgesproken dat, als de belastingplichtige zou winnen, de belastingrente naar 4% zou worden verlaagd. Deze afspraak is gevolgd door de rechter. Het is nog maar de vraag wat er gebeurd was als ze deze afspraak niet hadden gemaakt, maar het rentepercentage aan de rechter hadden overgelaten. Wellicht waren de regels over belastingrente dan volledig ongeldig verklaard en hoefde er helemaal geen belastingrente betaald te worden.
De voor de belastingplichtigen positieve uitspraak ging over de belastingrente voor de vennootschapsbelasting, maar er zijn aanknopingspunten dat ook voor andere belastingen de rechter wel eens kan oordelen dat de belastingrente niet door de beugel kan. Daarom is het het overwegen waard om actie te ondernemen.

Doe vandaag nog wat aan de hoge belastingrente en voorkom dat je de boot mist

Wat kun je doen?

Het is onzeker of een hogere rechter het eens is met deze uitspraak. We hebben helaas geen glazen bol. Om je rechten zo goed mogelijk veilig te stellen, is het noodzakelijk in verweer te komen tegen de in rekening gebrachte belastingrente. Wordt belastingrente in rekening gebracht op je definitieve aanslag of een navorderingsaanslag? Dan moet je binnen 6 weken na de datum van de aanslag bezwaar maken tegen de belastingrente, en eventueel de (naheffings)aanslag als je het daarmee ook niet eens bent. 
Maar in de meeste gevallen wordt de belastingrente in rekening gebracht bij de voorlopige aanslag. Je moet dan actie ondernemen tegen deze voorlopige aanslag en kunt dus niet volstaan met wachten op de definitieve aanslag en dan bezwaar maken. Tegen een voorlopige aanslag kun je geen bezwaar maken, maar je kunt wel een verzoek doen tot herziening van de belastingrente op de voorlopige aanslag. Hiervoor heb je de tijd tot 6 weken na de datum van de definitieve aanslag, maar om te voorkomen dat het later toch aan je gedachten ontglipt, is het wel zo handig om daar niet op te wachten, maar het gewoon nu al te doen. En kijk dan dus vooral ook even terug naar de voorlopige aanslagen over jaren waarvoor nog geen definitieve aanslag is opgelegd, of dit korter dan 6 weken terug is gedaan. Wordt het verzoek tot herziening van de belastingrente op je voorlopige aanslag afgewezen? Dan kun je daartegen weer wel bezwaar maken. Daarvoor heb je dan 6 weken de tijd. Bekijk ook het hulpschema Actie tegen de belastingrente. 
Inmiddels lijkt de Belastingdienst de verzoeken en bezwaren tegen de belastingrente voor de vennootschapsbelasting op een grote stapel te leggen en af te wachten met een inhoudelijke reactie totdat de Hoge Raad een beslissing heeft genomen. Met verzoeken en bezwaren tegen de belastingrente voor de inkomstenbelasting gebeurt dit (nog) niet. Wordt hiertegen een bezwaar afgewezen, dan is de volgende stap de rechter.

TIP: Lezers van FiscAlert kunnen gebruikmaken van de modelbezwaar- en verzoekschriften. 

Hoe voorkom je belastingrente?

De makkelijkste manier om belastingrente over een belastingjaar te voorkomen is door vóór 1 mei van het jaar erop een voorlopige aanslag aan te vragen. Voor belastingjaar 2024 moet je deze dus aanvragen vóór 1 mei 2025. Ook betaal je geen belastingrente als de aangifte vóór 1 mei van het jaar erop is ingediend (bij de vennootschapsbelasting is dit vóór 1 juni), en de Belastingdienst de gegevens uit de aangifte ongewijzigd overneemt.
Als je de aangifte laat verzorgen door een administratie- of accountantskantoor dan wordt er bijna altijd gebruik gemaakt van de uitstelregeling. Dit biedt het kantoor de mogelijkheid om de aangiften verspreid over het jaar in te dienen. Ook kan het zijn dat je zelf bij de Belastingdienst om uitstel hebt gevraagd. Heb je uitstel gekregen? Dan start de periode waarover belastingrente wordt berekend niet pas vanaf de uitgestelde datum waarop de aangifte ingediend moet zijn, maar op hetzelfde moment als wanneer je geen uitstel zou krijgen, namelijk vanaf 1 juli van het volgende belastingjaar. Ook dan is het wenselijk om op tijd een voorlopige aanslag aan te vragen.

LET OP: Je kunt belastingrente alleen helemaal voorkomen als de Belastingdienst de aanslag ook volgens de aangifte of de voorlopige aanslag oplegt. Zorg er daarom voor dat voorlopige aanslag zo goed mogelijk aansluit bij je situatie, en pas zo nodig de voorlopige aanslag aan.

LET OP: Heeft je onderneming een gebroken boekjaar, bijvoorbeeld van 1 juli tot 30 juni? Dan gelden andere deadlines. Neem contact op met jouw adviseur om af te stemmen welke deadlines gelden.

Slot

In dit artikel staan de mogelijkheden om wat te doen tegen de hoge belastingrente. Hoewel de juridische procedures nog lopen, kan het verstandig zijn nu al actie te ondernemen. Hiermee voorkom je dat je later buiten de boot valt, als het oordeel van Hoge Raad, net als in het Kerstarrest, in het voordeel van de belastingplichtigen uitvalt. Daarnaast geldt: voorkomen is beter dan genezen. Zorg ervoor dat je op tijd een voorlopige aanslag aanvraagt en dat deze goed aansluit bij de werkelijke situatie. Zo beperk je de kans dat je belastingrente moet betalen.

mr Nanda Verhoeven is fiscalist vaktechniek en productontwikkeling bij Moore MKW.

Belastingrente van 2012 tot nu

Het percentage van de te betalen belastingrente is de afgelopen jaren flink gestegen. 

Belastingrente is niet hetzelfde als invorderingsrente. Die laatste rente wordt in rekening gebracht als je een belastingaanslag niet op tijd betaalt. 

 
Hulpschema Actie tegen de belastingrente

Pak je voorlopige aanslagen, definitieve aanslagen en eventueel ook navorderingsaanslagen. Gebruik het hulpschema om te bepalen of je wat tegen de hoge belastingrente kunt doen. Is het antwoord ‘ja’? Gebruik dan de voorbeeldbezwaren en verzoeken op fiscalert.nl.