ZZP en de inkomstenbelasting: Hoe werkt dat?

De televisiespotjes zijn er weer en de postbodes sjouwen met stapels blauwe enveloppen. Het is weer die tijd van het jaar: de belastingaangifte invullen en opsturen.

Tekst: Daphne Lie

Veel ZZP’ers besteden hun aangifte uit aan een boekhouder. Dat kan een slimme keuze zijn als je weinig kennis hebt van belastingzaken. Anderen pakken het liever zelf aan en denken: hoe moeilijk kan het zijn? Maar of je het nu zelf doet of uitbesteedt, 1 ding staat vast: als zelfstandig ondernemer ben je áltijd verantwoordelijk voor je eigen belastingaangifte. Een beetje extra kennis kan dus geen kwaad. Hoe meer je weet, hoe beter je de belastingvoordelen kunt benutten. Want laten we eerlijk zijn, niemand wil meer belasting betalen dan nodig is. Na het lezen van dit artikel begrijp je hoe de inkomstenbelasting voor ZZP’ers werkt en weet je waar je op moet letten om optimaal gebruik te maken van belastingvoordelen. Ook als je je aangifte uitbesteedt, helpt deze kennis je om controle te houden over je financiën en geen voordelen mis te lopen.

Het boxenstelsel

De inkomstenbelasting in Nederland wordt berekend via het boxenstelsel. Voor ZZP’ers is vooral box 1: inkomen uit werk en woning van belang. Hierin wordt je winst uit onderneming belast. Box 2 (aanmerkelijk belang) en box 3 (sparen en beleggen) laten we in dit artikel buiten beschouwing.

Andere aangifte voor ZZP’ers?

Nee, ZZP’ers doen geen andere aangifte. Als ZZP’er betaal je inkomstenbelasting over je winst. De Belastingdienst ziet jouw onderneming als een bron van inkomen en belast dat in box 1: inkomen uit werk en woning. Dit betekent dat je aangifte inkomstenbelasting grotendeels hetzelfde is als die van een particulier, met een paar extra vragen over je onderneming. Bij de aangifte wordt gevraagd of je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting. Een inschrijving bij de Kamer van Koophandel is daarvoor niet genoeg. De Belastingdienst beoordeelt dit op basis van criteria zoals: werk je zelfstandig met een winstdoel, heb je meerdere opdrachtgevers en loop je ondernemersrisico? Hoe meer je aan de eisen voldoet, hoe groter de kans dat je als ondernemer wordt gezien.

Fiscale ondernemersvoordelen 

Als je voldoet aan de voorwaarden voor ondernemers voor de inkomstenbelasting, betekent dat goed nieuws: je hebt recht op diverse aftrekposten, waardoor je minder belasting betaalt. Dat is natuurlijk mooi meegenomen! Maar onthoudt ook dat ondernemen betekent dat je zelf risico’s moet dragen en moet zorgen voor financiële bescherming, zoals een buffer of verzekeringen. De belangrijkste belastingvoordelen waar je als ondernemer gebruik van kunt maken, zijn:

◼ Zelfstandigenaftrek

Deze aftrek is speciaal voor ondernemers en bedraagt in 2024 €3.750. Dit bedrag mag je direct van je winst aftrekken, waardoor je belastbare winst lager wordt. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je niet alleen ondernemer zijn, maar ook minimaal 1.225 uur en 50% van de werktijd aan je onderneming besteed hebben. Dit is het urencriterium.

◼ Startersaftrek

Ben je net begonnen als ondernemer? Dan kun je in de eerste 5 jaar van je ondernemerschap tot 3 keer gebruikmaken van de startersaftrek, een extra aftrekpost van €2.123. 

◼ MKB-winstvrijstelling

Na de zelfstandigenaftrek en eventuele startersaftrek mag je in 2024 nog eens 13,31% van je resterende winst aftrekken. Dit voordeel geldt voor alle ondernemers voor de inkomstenbelasting, ook als er minder dan 1.225 uur aan de onderneming is besteed.

◼ Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek

Heb je in 2024 geïnvesteerd in bedrijfsmiddelen? Dan kun je mogelijk gebruikmaken van de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). Dit is een extra aftrekpost waarmee je een deel van je investeringen kan aftrekken van je winst.

Voor 2024 geldt dat, als je meer dan €2.801 investeerde, je 28% van dat bedrag voor de KIA mag aftrekken. De investeringen moeten wel aan bepaalde voorwaarden voldoen: het moet gaan om een bedrijfsmiddel dat langer dan een jaar meegaat en minstens €450 (exclusief btw) kost. Niet alle aankopen komen in aanmerking, dus het is altijd verstandig om de voorwaarden op de website van de Belastingdienst te checken. Overigens is de grens voor 2025 verhoogd. Wil je dit jaar gebruikmaken van de KIA, dan moet je minimaal €2.901 investeren.

Voor milieu- en energie-investeringen bestaan aanvullende aftrekposten. Omdat deze aftrekposten minder vaak voorkomen, licht ik ze hier niet verder toe. 

Algemene aftrekposten

Naast de ondernemersaftrek zijn er ook aftrekposten die voor iedereen gelden, zoals de aftrek voor hypotheekrente, pensioenvoorzieningen, AOV-premies, giften en bepaalde ziektekosten (maar niet de premie voor je zorgverzekering). De kosten voor lijfrente en AOV zijn geen zakelijke kosten, maar aftrekposten in de inkomstenbelasting.

Heffingskortingen

Naast aftrekposten, die je belastbare inkomen verlagen, zijn er ook heffingskortingen. Dit zijn kortingen op de inkomstenbelasting die je uiteindelijk moet betalen. Eerst wordt berekend hoeveel inkomstenbelasting je verschuldigd bent. Daarna worden de heffingskortingen daarop in mindering gebracht. Het bedrag dat overblijft, is wat je daadwerkelijk moet afdragen. Het gaat onder andere om:

◼ Algemene heffingskorting

De algemene heffingskorting is afhankelijk van de hoogte van het inkomen. Wanneer het inkomen stijgt, wordt de heffingskorting lager. Bij een belastbaar inkomen uit wonen en werk vanaf €75.518 is de algemene heffingskorting €0. 

◼ Arbeidskorting

Deze heffingskorting is voor iedereen die werkt (zoals ZZP’ers). Ook de hoogte van deze heffingskorting is afhankelijk van het inkomen en bedraagt €0 bij een arbeidsinkomen vanaf €124.935.

Voorbeeld van een ZZP’er

We hebben het gehad over aftrekposten en heffingskortingen, maar hoe werkt dit nu in de praktijk? Laten we dat stap voor stap bekijken aan de hand van een voorbeeld. Stel, je bent ZZP’er en wordt door de Belastingdienst gezien als ondernemer voor de inkomstenbelasting. In 2024 had je een goed jaar met een omzet van €70.000. Natuurlijk maakte je ook kosten voor je onderneming, in totaal €20.000. Om je werk goed te kunnen doen, heb je €3.250 geïnvesteerd in een laptop, breedbeeldscherm en telefoon. Je hebt €300 aan zakelijke lunches en diners (representatiekosten) besteed. Helaas kreeg je ook een btw-boete van €65 omdat je de btw-aangifte te laat indiende.

Verder heb je een eigen woning met een WOZ-waarde van €500.000. Je betaalde €6.750 aan hypotheekrente. De Belastingdienst rekent echter een fictief inkomen uit je woning van 0,35% van de WOZ-waarde, oftewel €1.750 (eigenwoningforfait). Hierdoor blijft er uiteindelijk €5.000 aan aftrekbare hypotheekrente over.

Om je financiële toekomst te beschermen, heb je een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) waarvoor je €1.200 premie betaalde, en je stortte €3.000 in een lijfrenteregeling als pensioenvoorziening. In het kader ‘Berekening belasting en bijdrage Zvw’ lees je hoeveel belasting je moet betalen. 

Toelichting op de berekening

1. Bepaling van de winst

De winst uit onderneming wordt berekend door de omzet (€70.000) te verminderen met de zakelijke kosten (€20.000). Bepaalde kosten, zoals boetes en een deel van representatiekosten, zijn niet aftrekbaar en worden gecorrigeerd.

2. Ondernemersaftrek

Omdat je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting, kun je profiteren van de zelfstandigenaftrek (€3.750). Daarnaast was er voor €3.250 geïnvesteerd waardoor er gebruik gemaakt kan worden van de KIA. Hierdoor is er een extra aftrekpost van €910 (28% x €3.250). Over de resterende winst mag 13,31% MKB-winstvrijstelling afgetrokken worden. Waardoor de fiscale winst op €39.414 uitkomt. 

3. Overige aftrekposten

De hypotheekrente, AOV-premies en lijfrente-inleg zijn persoonlijke aftrekposten en verlagen het belastbaar inkomen in box 1.

4. Inkomstenbelasting berekenen

Over het belastbare inkomen wordt belasting geheven volgens de tarieven van 2024. 

Omdat je inkomen onder de €75.518 blijft, bedraagt het belastingpercentage 36,97%.

Met een beetje fiscale kennis en een goede planning betaal je nooit meer dan nodig

5. Heffingskortingen toepassen

De algemene heffingskorting en arbeidskorting worden afgetrokken van het berekende belastingbedrag, waardoor het uiteindelijke bedrag dat je moet betalen verder wordt verlaagd.

6. Bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)

Naast je zorgverzekering betaal je ook een verplichte bijdrage aan de Zvw. Voor 2024 bedroeg dit 5,32%.

7. Eindbedrag

Uiteindelijk betaal je in totaal €5.385 aan inkomstenbelasting en Zvw-bijdrage.

Zo maar een voorbeeld

In deze berekening is geen rekening gehouden met een fiscaal partner of kinderen, waardoor bijvoorbeeld de inkomensafhankelijke combinatiekorting niet is meegenomen. Omdat er veel persoonlijke factoren kunnen meespelen, is het onmogelijk om alle varianten in 1 voorbeeld uit te werken.

Het belangrijkste is dat je begrijpt welke aftrekposten er voor ondernemers zijn, hoe de berekening van je belastbaar inkomen en te betalen belasting wordt opgesteld, en wat het effect is van heffingskortingen. Daarnaast is het goed om niet te vergeten dat je als ondernemer voor de inkomstenbelasting ook een bijdrage aan de ZVW moet betalen.

Tot slot

Belastingaangifte doen als ZZP’er lijkt misschien ingewikkeld, maar met de juiste kennis en voorbereiding kun je optimaal gebruikmaken van aftrekposten en belastingvoordelen. Of je de aangifte nu zelf doet of uitbesteedt, het is altijd verstandig om te begrijpen hoe de belastingregels werken. Belastingen blijven een vast onderdeel van het ondernemerschap, maar met een beetje fiscale kennis zorg je ervoor dat je niet meer betaalt dan nodig is.

Wil je nog meer weten over de belastingaangifte? Ga naar ons Dossier Belastingaangifte 2024.

Berekening belasting en bijdrage Zvw

Hieronder zie je stap voor stap de berekening van de te betalen inkomstenbelasting en bijdrage Zvw. De toelichting vind je op de volgende pagina.

Daphne Lie is eigenaar van D-Ly BoekhoudAcademie (boekhoudacademie.nl). Met veel plezier schrijft ze over geldzaken voor ZZP’ers en geeft ze trainingen en workshops om financiële onderwerpen simpel en duidelijk te maken. 

Jubileumaanbieding 30 jaar FiscAlert

Dit jaar bestaat FiscAlert 30 jaar. Vanwege dit jubileum biedt Daphne de training 'Een vliegende start met Moneybird' speciaal voor leden van FiscAlert aan voor €295 in plaats van €395. Kijk voor meer informatie over deze training op boekhoudacademie.nl.