De Belastingdienst handhaaft sinds 1 januari 2025 weer volledig op schijnzelfstandigheid. Dit heeft geleid tot vragen vanuit zelfstandigen en opdrachtgevers. Het ministerie van Financiën heeft de antwoorden op de meestgestelde vragen over dit thema gepubliceerd. Dit zijn ze:
Wanneer is er sprake van schijnzelfstandigheid?
Als organisaties een zzp’er inschakelen voor een opdracht die in loondienst hoort.
Hoe ziet de handhaving van de Belastingdienst in 2025 eruit?
Sinds 1 januari handhaaft de Belastingdienst volledig op schijnzelfstandigheid. De Belastingdienst begint in principe met een bedrijfsbezoek. De opdrachtgever wordt zo nodig gewaarschuwd voor risico’s op schijnzelfstandigheid. Soms kan direct een boekenonderzoek aan de orde komen. Kijk voor meer informatie in het Handhavingsplan 2025.
Daarnaast worden over 2025 geen boetes opgelegd, maar er kunnen wel naheffingsaanslagen loonheffingen worden opgelegd.
Wat verandert er per 1 januari 2026 in de handhaving?
Vanaf 1 januari 2026 is weer sprake van reguliere handhaving. De Belastingdienst zal dan net als voorheen voorlichting geven, op verzoek vooroverleg voeren en bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken doen.
Over tijdvakken vanaf 1 januari 2026 past de Belastingdienst weer de normale regels voor het opleggen van boetes toe.
Wat is een naheffing?
Dan heft de Belastingdienst te weinig betaalde loonheffingen na die de opdrachtgever eigenlijk verschuldigd was. Dit kan tot maximaal 5 jaar terug, maar niet verder terug dan 1 januari 2025. Tenzij een eerdere aanwijzing van de Belastingdienst niet is opgevolgd of sprake is van kwaadwillendheid.
Zelfstandigen zien door de opheffing van het handhavingsmoratorium hun opdrachten teruglopen door terughoudendheid van opdrachtgevers. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Het is niet de bedoeling om zelfstandigen te benadelen. Zij leveren een belangrijke bijdrage aan onze economie. Als je echt een ondernemer bent en zelfstandig werkt, kun je dat gewoon blijven doen.
De inzet van schijnzelfstandigen leidt tot oneerlijke concurrentie en ongelijke arbeidsvoorwaarden. Het kabinet wil deze balans op de arbeidsmarkt herstellen. De opheffing van het handhavingsmoratorium is één van de maatregelen om dit te bereiken.
Merkt u terughoudendheid bij een (potentiële) opdrachtgever om met u te werken, ga dan het gesprek met elkaar aan. Als de opdracht voldoet aan de criteria om buiten loondienst te werken, dan kunt u als opdrachtgever en opdrachtnemer gerust de samenwerking met elkaar aangaan. De keuzehulp op www.hetjuistecontract.nl kan hierbij helpen.
Aan welke criteria moet een opdracht voldoen om als zelfstandige te kunnen werken?
Om dit te beoordelen, worden alle feiten en omstandigheden gewogen. Deze staan beschreven in de Toelichting beoordelingskader arbeidsrelaties. U kunt hierbij denken aan de vraag of u ondernemersrisico loopt, wat u doet om opdrachten te krijgen, hoeveel opdrachtgevers u heeft en hoelang u meestal voor een bepaalde opdrachtgever werkt.
Als u meer inzicht wil krijgen in uw situatie, dan kunt u de keuzehulp op www.hetjuistecontract.nl invullen.
Kun je een zelfstandige inschakelen als vervanging bij ziekte zonder dat er sprake is van schijnzelfstandigheid?
Of je een zelfstandige kunt inschakelen hangt af van de manier waarop er wordt gewerkt. Er wordt gekeken naar bijvoorbeeld de gezagsverhouding, of je met eigen materialen werkt, en hoe de functie is vormgegeven. Zie ook de toelichting arbeidsrelaties.
De reden voor het inhuren van zzp’ers (bijvoorbeeld piekdrukte en ziekte) is daarbij niet van belang. Als een werknemer door een zelfstandige wordt vervangen, waarbij de werkzaamheden één op één wordt overgenomen, dan is dit een indicatie van loondienst.
Hoe gaat Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) om met inhuur van zzp’ers?
Bij de uitvoeringsorganisatie die werkt aan de hersteloperatie toeslagen lukt het nog niet om schijnzelfstandigheid tot 0 terug te brengen. We willen zo snel mogelijk recht doen aan de ouders en kinderen van de toeslagenaffaire. Daardoor ontstaat de situatie dat de Belastingdienst kan handhaven bij UHT en vanaf volgend jaar mogelijk boetes oplegt. Het ministerie van Financiën blijft werken aan het terugdringen van schijnzelfstandigheid zonder dat dit extra vertraging oplevert voor de ouders en kinderen van de toeslagenaffaire.
Er wordt gesproken over een ‘zachte landing’, wat wordt daarmee bedoeld?
Er is bij het ministerie van Financiën en de Belastingdienst begrip voor het feit dat het opheffen van het handhavingsmoratorium spanning oplevert.
Met een zachte landing bedoelt het ministerie:
- Geen boetes over 2025.
- Goedgekeurde modelovereenkomsten blijven geldig tot eind 2029.
- De Belastingdienst start in principe met een bedrijfsbezoek.
- De Belastingdienst kan de opdrachtgever bij een bedrijfsbezoek waarschuwen als er sprake lijkt te zijn van schijnzelfstandigheid.
- De Belastingdienst kan een boekenonderzoek richten op de meest recente tijdvakken zodat het financieel risico in eerste instantie beperkt blijft.
Pas als na boekenonderzoek schijnzelfstandigheid geconstateerd wordt, kan dit leiden tot een correctieverplichting of naheffing tot maximaal vijf jaar terug, en niet verder dan 1 januari 2025.
Bekijk ook deze handige links
www.hetjuistecontract.nl
www.beoordelingarbeidsrelatie.nl
--------------------
Ook in FiscAlert hebben we uiteraard aandacht besteed aan schijnzelfstandigheid en de veranderingen vanaf 2025. Lees het artikel 'Update: Ben jij een echte zzp’er?'.