Een paar decennia geleden was een bankrekening vanzelfsprekend gratis. Tegenwoordig betaal je snel ruim drie tot zes tientjes per jaar. Vooral recent stegen de prijzen. In 2023 explodeerde de kosten van een betaalpakket bij ABN AMRO van 1,95 naar 2,95 euro per maand. Datzelfde jaar verhoogde ING haar goedkoopste betaalpakket van 1,90 naar 2,70 euro per maand. Kan zo’n bankrekening niet goedkoper? Jazeker, het kan zelfs gratis, en wel bij een aantal buitenlandse, mobile-only-aanbieders zoals het Duitse N26, het Spaanse Openbank en het Litouwse Revolut. Bij hen betaal je momenteel nul euro voor een basispakket bankdiensten, zoals overboeken, betalen, beperkt cash geld opnemen en een (virtuele) bankpas. Ook met het Engelse Wise kun je gratis betalen en sparen, al is het geen officiële bank met een bankvergunning. Het staat geregistreerd als elektronischgeldinstelling bij De Nederlandsche Bank (DNB). Ze hebben dus wel een vergunning van DNB en vallen ook onder het toezicht van DNB.
Nieuwe aanbieders die bankdiensten per smartphone aanbieden, noemen we ook wel neobanken of fintech-banken. Bij dit type banken doe je alles online en ben je in een oogwenk klant. Dat klinkt handig en voordelig. Maar is het betrouwbaar en veilig, ook als het gratis is? Nou, in principe wel. Neobanken staan onder financieel toezicht. En als ze een bankvergunning hebben, dan valt je geld gewoon onder het depositogarantiestelsel. Maar natuurlijk moeten ook neobanken hun geld verdienen. Als jij hun diensten gratis afneemt, vraag je dan af: Wat geef ik precies terug? Het antwoord is vaak dat je inzage geeft in waar je geld aan uitgeeft. Dat is enorm interessante en waardevolle informatie, waarover organisaties als Facebook en Google graag beschikken, want je leert iemand pas echt kennen als je weet waar hij zijn geld aan besteed. Lees dus wat er in de kleine lettertjes over het delen of verkopen van je gegevens staat.
Het verdienmodel van fintechbanken zit hem ook in het dienstenaanbod. Zo maken mobile-only-banken het vaak erg gemakkelijk om te lenen. Dat kan riskant zijn voor personen die dat beter niet kunnen doen. Ook presenteren sommige neobanken de handel in effecten en crypto’s als een spannend spel. Dat kan mensen aanzetten tot overmatig handelen en beleggingsverliezen veroorzaken. Tot slot doen neobanken toch niet alles gratis. Als je extra dingen wil, kom je al gauw uit bij een duurder maandabonnement. Ga dus na wat zo’n neobank precies gratis doet, en wat niet. Het kan zijn dat je een paar keer per maand gratis mag pinnen, maar daarna kost het geld. Jij moet bepalen of dat je goed uitkomt.