Belastingadviseurs klagen steen en been over de toenemende ingewikkeldheid van de belastingwetgeving. De bij het dagelijkse werk gehanteerde pocket met wetteksten is de afgelopen twintig jaar zeker vijfmaal zo dik geworden.
Iedereen vindt dat het eenvoudiger moet. Maar als blijkt dat een specifieke situatie niet helemaal rechtvaardig uitpakt, moet er wel een uitzondering komen. Bij aanscherping van de wetgeving moet er een overgangsregeling komen voor bestaande situaties. Met de mond belijden we eenvoud, maar in de praktijk maken we het steeds ingewikkelder.
Als je de wetenschappelijke literatuur erop naslaat, lees je dat ingewikkelde wetgeving nu eenmaal hoort bij een ingewikkelde samenleving. Vroeger was je getrouwd of alleenstaand. Nu heb je ook samenwoners en samengetelde gezinnen. We vonden het nodig de hypotheekrenteaftrek te beperken. Daarvoor bedachten we de verplichting tot aflossing gedurende 30 jaar. Bestaande hypotheken moesten echter buiten schot blijven. Datzelfde gold voor de hypotheekconstructies met levensverzekeringen, beleggingen en spaarvormen. Die constructies werken sinds 2013 niet meer. Maar er kwam overgangsrecht dat in de belastingpocket vele pagina’s met zeer ingewikkelde teksten beslaat. Ondertussen is het eigenwoningregime zo ingewikkeld geworden dat bijna niemand het meer snapt. Dat geldt zowel voor belastingadviseurs, belastingambtenaren als voor belastingrechters. Laat staan dat gewone burgers er nog een touw aan kunnen vastknopen.
Gelukkig valt er ook nog wel iets positiefs te melden. De belastingdienst slaagt erin voor het merendeel van de belastingbetalers een redelijk betrouwbare vooringevulde aangifte inkomstenbelasting te produceren. Je logt in en je ziet dat loon, pensioen, spaargeld, beleggingen en hypotheekrente al keurig staan ingevuld. Misschien moet je zelf nog wat giften invullen, maar dan is het ook klaar. Ik kan me van vroeger herinneren dat mijn schoonvader zaliger een hele week bezig was met het doorvlooien van de Elsevier Belastingalmanak om te kijken welke posten hij allemaal kon aftrekken. Veel van die aftrekposten zijn geschrapt met meer eenvoud tot gevolg. Als hij nog leefde, zou ik voor hem in tien minuten de aangifte kunnen doen. Hij was trouwens handig met computers, dus waarschijnlijk had hij het zelf ook prima gekund.
[Redactie FiscAlert: Als je zelf je belastingaangifte invult, kijk dan eerst de video ‘Zo doe je in 5 stappen belastingaangifte’. En vergeet ook niet onze ‘111 Tips voor de belastingaangifte’ te lezen.]
