Kapé Breukelaar
In de politieke discussie zijn miljonairs een dankbaar onderwerp, zeker als gaat over het heffen van extra belastingen. Daarom stelde ik mijzelf een simpele vraag: waar hebben we het eigenlijk over? Ik ging op zoektocht bij het CBS.
MODALE MILJONAIR
Volgens de meest recente cijfers (2024) telt Nederland 451.800 huishoudens die zich miljonair kunnen noemen. Hun aantal groeit sterk. In 2011 telden we nog 170.200 miljonairshuishoudens. De toename is bijna 8% per jaar.
Het aandeel miljonairshuishoudens groeide van 1 op 43 naar 1 op 18. In Bloemendaal is 1 op 3 huishoudens miljonair, in Kerkrade 1 op 100.
WONINGPRIJZEN
De forse groei van de groep miljonairs lijkt veroorzaakt door de stijgende woningprijzen. In 2011 was het totaalbedrag aan overwaarde nog €505 miljard. Inmiddels staat de teller op zo’n €1.400 miljard. De woning is goed voor 60% van de totale vermogensgroei sinds 2011. Het aandeel ‘eigen woning’ in het totale vermogen van alle huishoudens steeg ook, van 41% in 2015 naar circa 51% in 2024.
Het grootste deel van die overwaarde (77%) zit ook niet bij miljonairs.
MEDIANE MILJONAIR
Zo’n 226.000 miljonairshuishoudens bezitten minder dan €1,55 miljoen (het mediane vermogen). De andere helft bezit (fors) meer. Het gemiddelde vermogen van miljonairs is €2,74 miljoen. Eén op de 230 huishoudens bezit meer dan €5 miljoen, een groep van zo’n 36.000 huishoudens. Eén op iedere 615 huishoudens (13.500 totaal) bezit meer dan €10 miljoen vermogen.
VERDELING
Hoe is het vermogen verdeeld? Een gemiddelde miljonair heeft ruim 41% van het vermogen in een IB-onderneming of een BV (aanmerkelijk belang). De overwaarde in de eigen woning is goed voor bijna 26% van het miljonairsvermogen. In overig onroerend goed (tweede woning en beleggingsvastgoed) zit ruim 11%. Zo’n 4% zit in overige bezittingen.
Het gemiddelde aan banksaldi en effecten in privé is niet meer dan 17,5% van het totaal. Van het box 2 vermogen van miljonairs bestaat circa €125 miljard uit banksaldi en effecten. Dat brengt het totaal aan banksaldi en beleggingen op 27,5%.
BOX 2
Het grootste bezit is dus aanmerkelijk belang (box 2). Die post speelt met 14% nog geen grote rol bij ‘instapmiljonairs’ die €1 tot €2 miljoen vermogen bezitten. Naarmate het vermogen groter is neemt die post fors toe. Bij de €10 miljoen plus groep is zelfs 66% box 2 vermogen.
De forse groei van box 2 vermogen is goed verklaarbaar. De belasting op (beleggings-) winst in de BV is 19% over de eerste twee ton en 25,8% over het meerdere. Dat is flink lager dan de heffing in box 3 van 36%. Ondernemers die in de BV hun geld hebben verdiend laten het geld dus liever staan in de BV.
DEBAT
Ik mis het politieke debat over de onbalans tussen box 2 en box 3. Die onbalans los je alleen op door de belastingtarieven over beleggingsrendementen in box 3 en de VpB naar elkaar toe te brengen. Doe je dat niet, dan zal de rationele belastingbetaler de voordeligste optie kiezen.
